Karşılaştırıcı

[<<<Geri]

[-Ana Sayfa-]

[İleri>>>]

İşlemsel kuvvetlendiricilerin yaygın kullanım alanlarından birisi karşılaştırıcılardır. Bir karşılaştırıcı devresi en basit haliyle tek bir işlemsel kuvvetlendiriciden meydana gelir.

Karşılaştırma işlemi op-amp'ın giriş karakteristiği ve kazancından yararlanmak suretiyle sağlanır. Bilindiği üzere op-amp'da her iki girişi de aynı değerde tutmaya yönelik bir eğilim vardır. Bununla birlikte op-amp'ların kazancı çok yüksektir. İdeal op-amp'larda kazancın sonsuz olduğu ve her iki girişin de (V_i⁺ ve V_i^-) birbirine eşit olduğu kabul edilir. Çıkış gerilimi V_o;

V_o = A (V_i⁺ - V_i^-)                 eşitliğiyle sağlanır.

Burada A op-amp'ın kazancını,
V_i⁺ op-amp'ın evirmeyen girişinin gerilimini,
V_i^- op-amp'ın eviren girişinin gerilimini ifade eder.

Denklemden anlaşılacağı üzere V_i⁺ ve V_i^- arasındaki en ufak fark çıkışa op-amp'ın kazancı oranında yansıyacaktır. Ancak op-amp'ın gerilim kazancı çok yüksek olduğundan çıkış gerilimi op-amp'ın çalışma gerilimi ile sınırlandırılır.

İşte bu noktada karşılaştırıcı devresinin çalışma ilkesi de op-amp'ın bu özelliğine göre olmaktadır. Eğer evirmeyen giriş eviren girişten yüksek ise çıkış pozitif (çalışma gerilimi genliğinde), eviren giriş evirmeyen girişten yüksek ise çıkış negatif (çalışma gerilimi genliğinde) olmaktadır.

Aşağıda gösterilen aplette op-amp'a sinüs-dalga genlikli ve sabit DC genlikli iki gerilim uygulanmaktadır. Bunlardan sinüs-dalga genlikli gerilim karşılaştırılan Vin gerilimi, sabit DC genlikli gerilim ise karşılaştırmanın yapıldığı referans gerilimidir (Vref).

Vin geriliminin hangi giriş ucuna uygulanacağı seçilmekte ve her iki durumda V_i⁺ ve V_i^- girişlerinin farkları alınmak suretiyle çıkışın pozitif ve negatif olduğu anlar gözlenmektedir.

Bu bölümde JAVA Apleti vardır. Apleti oynatabilmek için Google Chrome Tarayıcınızın "Extensions" kısmından CheerpJ eklentisinin çalıştırılması gerekir. [-CheerpJ Applet Runner -]

[Free Source Code]

[<<<Geri]

[-Ana Sayfa-]

[İleri>>>]