DEVRE ELEMANI OLARAK DİYOT
Diyot karakteristik eğrisinin çok büyük bir diliminde meydana gelen akım ve gerilim değişikliği söz konusu olduğunda diyodun büyük-sinyal durumunda çalıştırıldığı söylenir. Diyodun çok yüksek direnç bölgesinden alçak direnç bölgesine geçmesi veya bunun tersi durumunda diyot bir anahtar gibi davranır. İdeal bir anahtar kapalıyken hiç direnç göstermez ve açık olduğu durumda ise sonsuz direnç gösterir. İşte benzer olarak büyük-sinyal uygulamalarında kullanılan ideal bir diyodun direnci bu iki uç nokta arasında değişir. Bu tür devreleri incelerken diyodu gerilim-kontrollü anahtar olarak düşünmek yerinde olur. Uygulamada ideal bir diyot olmadığından diyot ileri kutuplamada çalıştırıldığında yapısına göre üzerine bir miktar gerilim düşecektir (silikon diyot için diyot gerilimi: 0.7V). Ancak bu gerilim duruma göre ihmal edilebilir bir seviyedir.
DoğrultucularBir diyodun büyük-sinyal uygulamasında en yaygın olarak kullanıldığı devrelerden biri doğrultuculardır. Doğrultucu akımın yalnızca tek bir yönde içerisinden geçmesine izin veren bir cihazdır. Diyodun bir gerilim-kontrollü anahtar olduğu düşünülürse bu işlemi nasıl yaptığı kolayca görülecektir. Diyot ileri yönde kutuplandığında "anahtar kapanır" ve akım anottan katoda akmaya başlar. Diyot ters yönde kutuplandığında "anahtar açılır" ve akım akışı bu esnada durur. Şekil-4'teki devrede diyodun bir doğrultucu elemanı olarak kullanılması gösterilmiştir. Bu devre uygulama apletinden de görüleceği üzere akımı yalnızca giriş geriliminin pozitif alternanslarında iletir. Böylece devre çok basit bir yarım dalga doğrultucu olarak çalışmış olur. Devrede kullanılan direncin işlevi akım sınırlaması ve çıkış geriliminin alınmasını sağlamaktır.
Şekildeki devrede e(t) genliği 0V ile 20V arasında değişen bir sinus dalgasıdır. Aplette diyodun ideal bir diyot olmaması durumunda ortaya çıkan dalga şekline dikkat edin. Diyot, üzerindeki gerilim 0.7V'un üzerine çıkana değin kesimde kalmaktadır.
i(t) = VR/R 'dir.
|
